---

---

English

Marahil ay marami ka nang nakita at narinig tungkol sa coronavirus (COVID-19) at kung paano mapapanatili ang iyong kaligtasan at ng iyong pamilya. Ngunit paano ang tungkol sa iba pa, gaya ng mga mabalahibong miyembro ng pamilya - ang iyong mga alagang hayop? Sa ibaba, ang Administrasyon ng Pagkain at Gamot ng Estados Unidos ay may handog na ilang mga katanungan at sagot upang makatulong na mapanatiling ligtas ka, ang iyong pamilya, at ang iyong mga alagang hayop sa panahon ng pandemya.

T. Maaari ba akong makakuha ng COVID-19 mula sa aking alaga o ibang hayop?

S. Batay sa limitadong impormasyon na maaring magagamit sa kasalukuyan, ang panganib ng mga alagang hayop sa pagpapalaganap ng virus na sanhi ng COVID-19 sa mga tao ay itinuturing na mababa. Sa oras na ito, walang ebidensya na ang mga hayop ay may mahalagang papel sa pagkalat ng virus na sanhi ng COVID-19. Mayroong maliit na bilang ng mga hayop sa buong mundo na iniulat na nahawahan ng virus na sanhi ng COVID-19, karamihan ay pagkatapos ng pagkakaroon ng malapit na pakikisalamuha sa isang taong may COVID-19.

Hanggang sa ating matutunan kung paano nakaapekto ang virus na ito sa mga hayop, itrato ang mga alagang hayop gaya ng pagtrato sa mga miyembro ng pamilya para maprotektahan sila mula sa posibleng impeksyon. Ang ibig sabihin nito ay:

• Huwag hayaang makihalubilo ang mga alagang hayop sa mga tao o ibang hayop sa labas ng sambahayan.
• Kung maari ay panatilihin ang mga pusa sa loob ng bahay upang maiwasan ang pakikihalubilo ng mga ito sa ibang mga hayop o tao.
• Palakarin ang mga aso ng may tali na nagpapanatili ng hindi bababa sa 6 talampakan (2 metro) mula sa ibang mga tao at hayop.
• Iwasan ang mga parke para sa mga aso o pampublikong lugar kung saan nagtitipon ang maraming tao at aso.

Kung ang iyong alagang hayop ay nagkakasakit o mayroon kang anumang ikinababahala tungkol sa kalusugan ng iyong alaga, makipag-usap sa iyong beterinaryo.

T. Kung ako ay magkasakit ng COVID-19, maaari ko bang mahawahan ng virus ang aking  alagang hayop?

S. Patuloy pa rin ang aming pag aaral tungkol sa virus na ito, ngunit lumilitaw sa ilang mga sitwasyon na maaari itong kumalat mula sa tao papunta sa mga hayop. Kung ikaw ay may sakit o iniisip na ikaw ay may sakit na COVID-19, inirerekomenda ng Sentro ng Pagkontrol ng mga Sakit (CDC) na limitahan ang pakikihalubilo sa mga hayop hanggang sa mas maraming impormasyon ang mapagalaman tungkol sa bagong coronavirus.

Nangangahulugan ito na dapat mong iwasan ang pakikisalamuha sa iyong alaga, kabilang ang paglambing, yapusin, paghalik o pagdila, at pagbabahagi ng pagkain o tulugan. Kung maaari, mayroong isa sa miyembro ng pamilya na mangangalaga sa iyong alagang hayop habang ikaw ay may sakit. Kung dapat mong alagaan ang iyong alagang hayop o kailangan mong makahalubilo ang mga hayop habang ikaw ay may sakit, hugasan ang iyong mga kamay bago at pagkatapos mong makipaghalubilo sa iyong mga alagang hayop, at magsuot ng isang tela na natatakpan ang iyong mukha.

T. Dapat bang masuri ang aking alagang hayop para sa COVID-19?

S. Ang nakagawian na pagsubok sa mga alagang hayop para sa COVID-19 ay hindi inirerekomenda sa mga oras na ito. Kami ay patuloy pa rin sa pag-aaral tungkol sa virus na ito, ngunit lumilitaw na maaari itong kumalat mula sa tao papunta sa mga hayop sa ilang mga sitwasyon. Batay sa limitadong impormasyon na magagamit hanggang sa kasalukuyan, ang panganib ng mga alagang hayop sa pagpapalaganap ng virus na sanhi ng COVID-19 sa mga tao ay itinuturing na mababa.  Kung ang iyong alagang hayop ay may sakit, kumunsulta sa iyong beterinaryo.

T. Maaari bang dalhin ng mga hayop ang virus na nagdudulot ng COVID-19 sa kanilang balat o balahibo?

S. Bagaman alam natin ang ilang baktirya at fungi ay maaaring dalhin sa balahibo at buhok, walang katibayan na ang mga virus, kabilang ang virus na nagdudulot ng COVID-19, ay maaaring kumalat sa mga tao mula sa balat, balahibo o buhok ng mga alagang hayop.

Gayunpaman, dahil ang mga hayop ay maaaring magdala ng iba pang mga mikrobyo na maaaring maging sanhi ng pagkakasakit ng mga tao, palaging magandang ideya na ugaliin ang malusog na kinagawian sa paligid ng mga alagang hayop at iba pang mga hayop, kabilang dito ang paghuhugas ng iyong mga kamay bago at pagkatapos makisalamuha sa kanila.

T. Ligtas ba na ampunin ang mga alagang hayop na mula sa isang kanlungan?

S. Batay sa limitadong impormasyon na magagamit hanggang sa kasalukuyan, ang panganib ng mga hayop sa pagpapalaganap ng COVID-19 sa mga tao ay itinuturing na mababa. Walang dahilan para isipin na ang anumang mga hayop, kabilang ang mga alagang hayop sa kanlungan, ay may mahalagang papel sa paglaganap ng virus na sanhi ng COVID-19.

T: Anong mga species ng hayop ang maaaring makakuha ng COVID-19?

S: Kasalukuyan naming hindi lubos na nauunawaan kung paano nakakaapekto ang COVID-19 sa iba't ibang mga species ng hayop. Alam namin ang isang maliit na bilang ng mga alagang hayop, kabilang ang mga aso, pusa, at isang ferret na iniulat na nahawahan ng virus na sanhi ng COVID-19 matapos na makipag-ugnay sa isang tao sa COVID-19. Ang mga nahawahan na alagang hayop ay maaaring magkasakit o maaaring wala silang anumang mga sintomas. Sa mga alagang hayop na nagkasakit, karamihan ay may banayad na karamdaman lamang at buong paggaling.

Ipinapakita ng kamakailang pagsasaliksik na ang ferrets, pusa, fruit bats at golden Syrian hamsters ay maaaring nahawahan ng virus at maaaring kumalat ang impeksyon sa iba pang mga hayop ng parehong species sa mga setting ng laboratoryo. Ang mga daga, baboy, manok at pato ay hindi nahawahan o nagkalat ng impeksyon batay sa mga resulta mula sa mga pag-aaral na ito. Ang data mula sa isang pag-aaral ay nagpapahiwatig na ang mga aso ay hindi malamang na mahawahan ng virus tulad ng mga pusa at ferrets. Ang mga natuklasan na ito ay batay sa isang maliit na bilang ng mga hayop at hindi ipinahiwatig kung ang mga hayop ay maaaring kumalat sa impeksyon sa mga tao.

Ang mga malalaking pusa sa pagkabihag, kabilang ang maraming mga leon at tigre sa isang New York zoo, isang puma sa South Africa, at mga tigre sa isang Tennessee zoo ay nasubok na positibo para sa SARS-CoV-2, tulad ng maraming gorilya sa San Diego zoo, pagkatapos ipakita mga palatandaan ng sakit sa paghinga. Pinaghihinalaan na ang mga hayop na ito ay nagkasakit matapos na mailantad sa mga empleyado ng zoo na may COVID-19.

Ang virus na sanhi ng COVID-19 ay naiulat sa minks sa mga bukid sa Netherlands, Denmark, Spain, Italy, Sweden at Estados Unidos. Kapag ang virus ay ipinakilala sa isang sakahan, ang pagkalat ay maaaring mangyari sa pagitan ng mink pati na rin mula sa mink hanggang sa iba pang mga hayop sa bukid (aso, pusa). Dahil ang ilang mga manggagawa sa mga bukid na ito ay mayroong COVID-19, malamang na ang mga nahawaang manggagawa sa bukid ang paunang mapagkukunan ng mga impeksyon sa mink.

Para sa anumang hayop na positibo sa pagsubok para sa SARS-CoV-2 sa isang pribado o pang-estado na laboratoryo, ang National Veterinary Services Laboratories ng USDA ay nagsasagawa ng karagdagang pagsusuri upang kumpirmahing ang impeksyon at mai-post ang mga resulta sa pahinang ito: Mga Kaso ng SARS-CoV-2 sa Mga Hayop sa Estados Unidos.