Mag-ingat sa mga Pekeng Pagsusuri, Bakuna at Paggamot para sa Coronavirus
Habang tayo ay nagtutulungan upang mapabagal ang pagkalat ng sakit na coronavirus (tinatawag din na COVID-19), ang ilang mga tao ay maaaring matuksong bumili o gumamit ng mga kaduda-dudang produkto na nagsasabing makakatulong sa pagsusuri, paggamot, paglunas at pag-iwas sa COVID-19.
Ang Kagawaran ng Pagkain at Tagapangasiwa ng Droga kamakailan ay nag isyu ng Emehensiyang Paggamit ng bakuna para sa COVID-19. Para sa karagdagan, ang FDA ay nakikipagugnayan at nakikipagtulungan sa mga iba pang kumpanya na nagmamanupaktura ng bakuna at mga gamot, mga nagdedebelop at nagsisiyat para mapabilis ang paggawa at pagkakaroon ng ng mga medikal na produkto tulad ng karagdagang bakuna, antibody at mga gamot para maiwasan at malunasan ang COVID-19.
Samantala, ang ilang mga tao at kumpanya ay sinusubukan na kumita mula sa pandemikong ito sa pamamagitan ng pagbebenta ng mga hindi napatunayan at iligal na ipinagbebentang mga produkto na gumawa ng maling pag-angkin, tulad ng pagiging epektibo laban sa coronavirus.
Ang mga pekeng produktong ito na umaangkin na may kakayahang gamutin, mag lunas o pigilan ang COVID-19 ay hindi sinuri ng FDA para sa kaligtasan at pagiging epektibo; maaari itong maging mapanganib sa iyo at sa iyong pamilya.
Ang FDA ay partikular na nababahala na ang mga peke at mapanlinlang na mga produkto ay maaaring magpabagal sa mga Amerikano o itigil ang naaangkop na medikal na paggamot, na maaaring humantong sa malubha at nakamamatay na pinsala. Malamang na ang mga produktong ito ay hindi mabisa tulad ng kanilang inaangkin, at ang mga sangkap nito ay maaaring maging sanhi ng masamang epekto at maaaring magkaroon ng reaksyon sa, at posibleng makagambala sa, mahalagang mga gamot.
Ang FDA ay may mga nakita ring hindi awtorisado at pekeng kit sa pagsusuri para sa COVID-19 na ibinebenta online.
Sa mga oras na ito, ang FDA ay hindi nag-awtorisa ng anumang pagsubok sa COVID-19 na ganap na magagamit at maproseso sa bahay. Pinahintulutan ng FDA ang unang pagsubok ng COVID-19 para sa koleksyon ng mga sampol sa bahay, ngunit ang mga sampol na iyon ay ipapadala sa isang laboratoryo para sa pagproseso at pag-uulat ng pagsubok.
Manganganib ka ng hindi mo namamalayan ang pagkalat ng COVID-19 o hindi magagamot nang maayos kung gagamit ka ng isang hindi awtorisadong pagsubok. Sinusuportahan ng FDA ang pagsusuri sa bahay para sa COVID-19 kung mayroong datos at agham upang suportahan ang kaligtasan ng mamimili at kawastuhan ng pagsubok.
Para sa karagdagang impormasyon ukol sa coronavirus bisitahin ang:
Mga Bakuna Para sa COVID-19
Ang FDA ay nakikipagtulungan sa mga developer ng produktong medikal upang mabilis na maisulong ang pagbuo at pagkakaroon ng mas maraming bakuna at karagdagang paggamot para sa COVID-19. Sa ngayon, inaprubahan lamang ng FDA ang isang paggamot para sa COVID-19.
Kahit na may mga pagsisiyasat para sa bakuna sa COVID-19 at mga pag-aaral sa pagsusuring medikal, ang mga produktong ito ay hindi pa ganap na subok para sa kaligtasan o pagiging epektibo, o nakakatanggap ng ganap na pag-apruba mula sa FDA.
Ang mga pekeng COVID-19 na produkto ay maaring dumating sa ibat-ibang uri, tulad ng pandiyetang suplemento at iba pang mga pagkain, pati na rin mga produktong umaangkin ng pagsusuri, gamot, medikal na aparato, o mga bakuna.
Ang FDA ay nagkikipag-ugnayan sa mga nagtitingi upang alisin ang dose-dosenang mga pekeng produkto mula sa istante ng mga tindahan at online. Ang ahensiya ay patuloy na susubaybayan ang social media at ang mga pamilihang online na nagtataguyod at nagbebenta ng mga pekeng produktong COVID-19.
Halimbawa, ang FDA at ang Federal Trade Commission ay nag-isyu ng babalang liham sa mga kumpanya para sa pagbebenta ng pekeng COVID-19 na mga produkto. Ang mga produktong binanggit ay kinabibilangan ng tsaa, mga langis (essential oils), mga tinta, at kolokyal na pilak (tignan ang larawan ng produkto sa Flickr). .
Ang FDA ay aktibong sumusubaybay para sa sinumang kompanya na nagbebenta ng mga pekeng COVID-19 na produktong pagsusuri, pang-iwas at pag-aangkin na itoy nakakagamot. Ang FDA ay gumagamit ng kapangyarihan upang protektahan ang mga mamimili mula sa mga kompanyang nagbebenta ng hindi awtorisadong produkto na may mali o mapanlinlang na mga pag-angkin. Ang FDA ay maaaring magpadala ng mga babalang liham, o ituloy ang biglaang pagdakip o utos laban sa mga tao, mga produkto, o mga kumpanyang lumalabag sa batas. Pina-igting din ang pwersa ng aming pagbabantay sa mga daungan at pasukan upang matiyak na hindi makakapasok sa bansa ang mga pekeng produkto sa pamamagitang ng ating mga hangganan.
Bilang karagdagan, ang FDA ay sumusubaybay sa mga reklamo laban sa mga pekeng gamot at pagsusuri ng COVID-19. Ang mga mamimili at propesyonal sa pangangalaga ng kalusugan ay maaaring makatulong sa pamamagitan ng pag-uulat ng hinihinalang pandaraya sa Health Fraud Program ng FDA, o sa Opisina ng Mga Kriminal na Pagsisiyasat (Office of Criminal Investigations).
Paano Protektahan ang Iyong Sarili at ang Iyong Pamilya Mula sa Panlilinlang sa Coronavirus
Pinapayuhan ng FDA ang mga mamimili na maging maingat sa mga website at mga tindahan na nagbebenta ng mga produktong umaangkin upang maiwasan, malunasan o gamutin ang COVID-19.
Ang mga produktong binebenta para lamang sa gamit pang beterenaryo, o “para sa gamit pananaliksik”, o kung hindi man para sa pagkonsumo ng tao, hindi pa sinuri para sa kaligtasan at hindi dapat gamitin ng mga tao. Halimbawa, ang FDA ay may kamalayan ng mga taong sinusubukang iwasan ang COVID-19 sa pamamagitan ng pag-inom ng isang produkto na tinatawag na chloroquine pospeyt na ipinagbibili upang gamutin ang mga parasito sa akwaryum ng mga isda.
Ang mga produkto na para lamang sa gamit pang beterenaryo, o “para sa gamit pananaliksik”, ay maaaring magdulot ng masamang epekto, kabilang ang malubhang sakit at kamatayan, kapag ininom ng tao. Huwag uminom ng anumang anyo ng chloroquine maliban nalang kung ito ay inireseta para sa iyo ng iyong doktor o lokal na tagapangalaga ( local health provider) at nakuha mula sa mga lehitimong mapagkukunan.
Narito ang ilang mga tip upang matukoy ang mga mali at walang katotohanang pagaangkin.
- Maghinala kung ang produkto ay umaangkin na nakakagamot ng malawakang hanay ng mga sakit.
- Ang mga personal na testimonya ay hindi pamalit para sa mga siyentipikong ebidensya.
- May mga ilang sakit o kondisyon na maaaring magamot nang mabilis, kaya’t maging mapag-hinala sa anumang gamot na umaangkin sa "mabilisang paggagamot."
- Kung tila napakabuti para maging totoo, marahil ay.
- "Milagrong Paggaling", na umaangkin ng tagumpay sa agham o nagtataglay ng mga lihim na sangkap, marahil ay isang panloloko lamang.
Alamin na hindi mo maaaring suriin ang iyong sarili kung ikaw ay may sakit na coronavirus.
Kung mayroon kang mga sintomas ng COVID-19, sundin ang mga patnubay ng Sentro Para sa Pag-iwas at Pagkontrol ng Mga Sakit (Center for Disease Control and Prevention), at makipag-ugnayan sa iyong medikal na tagapangalaga. Papayuhan ka ng iyong tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan kung ikaw ay dapat na magpasuri at bibigyan ka ng proseso kung papaano magpasuri sa iyong lugar.
Kung mayroon kang tanong tungkol sa isang paggamot o pagsusuri na natagpuan online, makipag-ugnayan sa iyong lokal na tagapangalaga o doktor. Kung mayroon kang katanungan tungkol sa paggamot, tawagan ang iyong parmasya o ang FDA. Sasagutin ng Division of Drug Information (DDI) ng FDA ang anumang katanungan tungkol sa mga gamot. Maari kang makipag-ugnayan sa parmasyutiko ng DDI sa pamamagitan ng e-mail, druginfo@fda.hhs.gov, at sa pamamagitan ng telepono,1-855-543-gamot (3784) at 301-796-3400.
Ang pagbebenta ng pekeng COVID-19 na produkto ay isang banta sa pampublikong kalusugan. Kung ikaw ay nababahala tungkol sa pagkalat ng COVID-19, makipag-ugnayan sa iyong doktor o lokal na tagapangalaga at sundin ang mga payo ng mga FDA’s Federal Partner tungkol sa kung paano maiwasan ang pagkalat ng sakit na ito.